Naar schatting worden ongeveer 54.000 werknemers in de EU mogelijk blootgesteld aan acrylamide. De beroepsmatige blootstelling aan acrylamide is voornamelijk het gevolg van huidcontact met het vaste monomeer en inademing van stof en damp tijdens de productie van acrylamide en polyacrylamide.

Blootstelling aan acrylamide verhoogt het risico op verschillende soorten kanker (geclassificeerd als groep 2A door het IARC, d.w.z. waarschijnlijke kankerverwekkende stoffen voor mensen). In het lichaam wordt acrylamide omgezet in een verbinding genaamd glycidamide, die mutaties en schade aan het DNA veroorzaakt. De hoge niveaus van beroepsmatige blootstelling aan acrylamide kunnen ook neurologische schade veroorzaken. Onderzoeken naar beroepsmatige blootstelling zijn momenteel echter beperkt en niet overtuigend.

Waar komen risico’s voor?

Werknemers in de papier- en pulp-, bouw-, gieterij-, olieboor-, textiel-, cosmetica-, voedselverwerkende, plastic-, mijnbouw- en landbouwindustrie worden mogelijk blootgesteld aan acrylamide.

Meer over de stof

Acrylamide is een onverzadigd amide dat bestaat als een witte, geurloze kristallijne vaste stof bij kamertemperatuur. Het wordt voornamelijk gebruikt om stoffen te maken die polyacrylamide en acrylamidecopolymeren worden genoemd en die worden gebruikt in veel industriële processen, zoals de productie van papier, kleurstoffen en kunststoffen, en bij de behandeling van drinkwater en afvalwater, waaronder rioolwater.

Gevaren die kunnen optreden

Langdurige of herhaalde blootstelling via welke weg dan ook kan spierzwakte, gebrek aan coördinatie, huiduitslag, overmatig zweten van handen en voeten, koude handen, afschilferen van de huid, gevoelloosheid, abnormale huid- of spiersensaties, vermoeidheid en schade aan het centrale en perifere zenuwstelsel veroorzaken. Langdurige blootstelling aan acrylamide gedurende jaren kan verschillende soorten kanker veroorzaken door beschadigd DNA.

De latentietijd tussen blootstelling en acrylamidegerelateerde kanker varieert van 4 tot 16 jaar.

Wat u kunt doen

• Voer continu de juiste blootstellingsmetingen uit zodat bekend is wanneer er actie ondernomen moet worden.
• Onderzoek of werknemers vroegtijdige symptomen melden. Werknemers moeten zich bewust zijn van de effecten van blootstelling.
• De beste oplossing is om de blootstelling te beheersen, bijvoorbeeld door contact met de huid en inademing te vermijden. Idealiter betekent dit de ontwikkeling van gesloten systemen voor het omgaan met acrylamidemonomeer.
• Indien mogelijk moet het hanteren van het monomeer in een afgesloten ruimte worden vermeden.
• Werknemers die met het middel werken moeten lange polyvinyl handschoenen en een wasbare overall dragen.
• Installeer goede ventilatiesystemen.
• Eten op de werkplek moet verboden worden.
• Werknemers moeten zich grondig wassen aan het einde van elke dienst en na elke onbedoelde blootstelling.
• Persoonlijke beschermingsmiddelen mogen alleen als laatste redmiddel worden gebruikt, nadat de mogelijke technische oplossingen zijn besproken.