De EU heeft ambitieuze klimaatdoelen gesteld om tegen 2050 het eerste klimaatneutrale continent te worden, waarbij het koolstofvrij maken en het hergebruik van essentiële materialen twee belangrijke doelstellingen zijn. Hoewel deze ambities prijzenswaardig zijn, brengen ze aanzienlijke uitdagingen met zich mee op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk.
Enerzijds richt de Green Deal zich sterk op het uitfaseren van stoffen die schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid en het milieu. Anderzijds gaan het hergebruik van materialen en de productie van nieuwe energiebronnen, zoals batterijen voor elektromobiliteit en windturbines, gepaard met de omgang met gevaarlijke en soms kankerverwekkende stoffen. Rekening houdend met deze implicaties die gepaard gaan met het waarborgen van de klimaatdoelstellingen, is het cruciaal dat nieuwe banen in een circulaire (groene) economie prioriteit geven aan veiligheid en duurzaamheid, met name wat betreft gezondheid en veiligheid op het werk.
Tegenstrijdige doelen
Een voorbeeld van deze bezorgdheid is de EU-batterijverordening. De EU wil de inzameling van (kleine) batterijen uitbreiden, waardoor de aanwezigheid van gerecycled kobalt (kankerverwekkend), lood (giftig voor de voortplanting), lithium (giftig voor de voortplanting) en nikkel (kankerverwekkend, mutageen en giftig voor de voortplanting) in nieuwe batterijen toeneemt. Met naar schatting 800.000 gekwalificeerde employees in de EU die in de nabije toekomst werkzaam zullen zijn in de batterijproductie (volgens de Net Zero Industry Act), is het van cruciaal belang dat bedrijven in deze sector een zorgvuldigheidsbeleid implementeren en gevaarlijke stoffen proberen te vervangen. Bovendien zullen de nationale bevoegde autoriteiten de bevoegdheid hebben om voor bepaalde toepassingen beperkingen in te stellen, vergelijkbaar met de beperkingen die in de REACH-verordening worden beschreven.
Herstelbaarheid en hergebruik
Veel grondstoffen die worden gebruikt in producten en energiesystemen, zoals smartphones en zonnepanelen, zijn gevaarlijk wanneer werknemers eraan worden blootgesteld. Vanwege de beperkte hoeveelheden van deze materialen en om onnodig gevaarlijk afval te minimaliseren, stimuleert en dwingt de EU bedrijven om producten herstelbaar te maken en materialen aan het einde van de levenscyclus van een product te hergebruiken. Om dit uit te voeren zal zich een industrie ontwikkelen waarin blootstelling aan gevaarlijke stoffen een ernstig risico vormt. Het is absoluut noodzakelijk dat de veiligheid en gezondheid van deze werknemers voldoende aandacht krijgen.
Ontwikkeling en winning van strategische grondstoffen in de EU
Employees may be exposed to hazardous substances not only during the collection and reuse of raw materials, but also during the extraction process in mining, which is known for its potential exposure to hazardous and carcinogenic substances. De EU wil haar afhankelijkheid van andere landen voor bepaalde grondstoffen verminderen en heeft een kader opgesteld om een veilige en duurzame aanvoer van kritieke en strategische grondstoffen te garanderen. Er zijn doelen gesteld van 10% winning in de EU, 40% verwerkingscapaciteit, 25% recycling en niet meer dan 65% van het jaarlijkse verbruik van de EU uit één enkel derde land. Naast de inspanningen op het gebied van recycling impliceren deze doelstellingen een uitbreiding van de mijnbouwactiviteiten binnen de EU.
Strategische grondstoffen eu
| Strategische grondstof | Representatieve stof | CMR-classificatie |
|---|---|---|
| Bismut | ||
| Borat | Boorzuur (10043-35-3) | giftig voor de voortplanting |
| Gallium | Galliumarsenide (1303-00-0) | giftig voor de voortplanting |
| Germanium | Germaniumdioxide (1310-53-8) | giftig voor de voortplanting |
| Kobalt | Kobalt(II)carbonaat (513-79-1) | kankerverwekkend, giftig voor de voortplanting |
| Koper | ||
| Zeldzame aardmetalen (voor magneten) | ||
| Lithium | Lithiumcarbonaat (554-13-2) | giftig voor de voortplanting (in behandeling) |
| Magnesium | ||
| Mangaan | ||
| Metalen van platinagroep | ||
| Natuurlijk grafiet | ||
| Nikkel | Nikkelsulfaat (7786-81-4) | kankerverwekkend, mutageen, giftig voor de voortplanting |
| Silicium Metaal | ||
| Titaan | Titaandioxide (13463-67-7) | kankerverwekkend (gerechtelijk standpunt) |
| Tugnsten |
Veilige en duurzame chemicaliën en materialen door ontwerp
Naast de uitdagingen rond gevaarlijke grondstoffen moet er ook aandacht worden besteed aan het ontwerp van nieuwe chemische stoffen, materialen en producten. Hier richt de Chemicals Strategy for Sustainability (CSS) zich op innovatie voor een veilige en duurzame productie van chemische stoffen in de EU. Een belangrijke groep materialen zijn door de mens gemaakte vezels van verschillende schaal. Binnen deze context vormt inhaleerbaar stof van vezels die voldoen aan de zogenaamde ‘WHO-criteria’ een hoog carcinogeen potentieel. Hoewel een veilig ontwerp van veel soorten vezels technisch haalbaar is, moeten materiaalwetenschappers en ingenieurs zich bewust zijn van de potentiële gezondheidsrisico’s. Mogelijk is de beste manier om het bewustzijn te vergroten het integreren van informatie over potentiële gezondheidsrisico’s van materiaalontwerp in hun opleiding. – Voor meer informatie over kankerverwekkende stoffen, bekijk de factsheets.
– Voor meer informatie over grondstoffen, inclusief gezondheidsrisico’s, raadpleeg het Raw Materials Information System (RMIS).
