Sadece kauçuk endüstrisinde AB’de 350.000’den fazla işçi istihdam edilmektedir; buna ek olarak yaklaşık 260.000 işçinin metal işleme sıvılarına ve korozyon inhibitörlerine maruz kaldığı tahmin edilmektedir. N-nitrozaminler tipik olarak kasıtlı olarak üretilmezler, ancak genellikle belirli reaksiyon koşulları altında ikincil aminler ve nitrozlama ajanlarından oluşurlar. N-nitrozaminlerin oluşabileceği tipik iş yerleri kauçuk, deri, metal işleme ve kimya endüstrisidir. Soluma ve deriden maruz kalma nitrozaminler için ana maruz kalma yollarıdır. Birçok N-nitrozamin Sınıflandırma, Etiketleme ve Ambalajlama ‘a göre Kanserojen Kategori 1A, 1B veya 2 olarak sınıflandırılmıştır. Epidemiyolojik veriler, hem mesleki ortamlarda hem de genel popülasyonda nitrozaminlere maruz kalmanın çeşitli türlerde kanser riskiyle ilişkili olabileceğini göstermektedir.

Risklerin oluştuğu yerler

N-nitrozaminlere maruz kalma, kauçuk endüstrisinde tartım, karıştırma, yarı mamul işleme, vulkanizasyon ve son işlem gibi görevler sırasında meydana gelebilir. Kauçuk ürünler de nitrozaminler için potansiyel kaynaklar olabilir. Metal işleme endüstrisinde, metal işleme sıvılarının yüksek nitrat/nitrit seviyeleri içermesi durumunda maruziyetin meydana geldiği bildirilmiştir. Tipik görevler, makinelerin bakımı ve servisi, bir operatörün yakın mevcudiyeti ile makine aletlerinin elle taşınması ve çalışma sırasında metal işleme sıvılarının ve karışımlarının püskürtülmesi, sıçraması veya buharlaşması olasılığıdır. Ancak bu koşulların artık Avrupa’da geçerli olup olmadığı bilinmemektedir. Kimya endüstrisinde aminlerin üretimi ve kullanımının yanı sıra aminlerin boşaltma ve doldurma işlemleri ve bunların koagülasyon işlemi ile kaplamalar, poliakrilonitril elyaf üretimi gibi diğer kimyasal işlemlerde kullanımı, N-nitrozaminlerin oluşabileceği işyerleridir. Geçmişte, etkilenen diğer işyerleri deri endüstrisinde, elektronik endüstrisinde ve dökümhanelerde de bulunmuştur.

Madde hakkında daha fazla bilgi

N-nitrozaminler ne üretilir ne de kullanılır. N-nitrozaminler genellikle ikincil aminlerin diğer azotlu bileşiklerle ve nitrozlaştırıcı maddelerle temas etmesiyle oluşur. Nitrozlaştırıcı maddeler nitröz asit ve tuzları, nitritler, motor egzozundan çıkan nitrojen oksitler veya organik nitro ve nitroso bileşikleridir. İkincil aminler kimyasal katkı maddelerinde veya kullanıma hazır ürünlerde bileşen olarak bulunabilir. N-nitrozaminler üretme potansiyeline sahip iyi bilinen ikincil aminler örneğin dietilamin, dietanolamin, dietilpropilamin, morfolin, pirolidindir. İkincil aminler, örneğin hidroliz, termik veya biyojenik ayrışma yoluyla, ilgili miktarlarda diğer azot içeren bileşiklerden de oluşabilir. Tipik ikincil aminler korozyon önleyiciler, vulkanizasyon hızlandırıcılar, çözücüler ve metal işçileri gibi suyla karışabilen veya suyla karıştırılabilen soğutma yağlayıcıları arasında da bulunabilir.

Oluşabilecek tehlikeler

N-nitrozaminlere maruz kalma, mesane, mide, yemek borusu, prostat, pankreas ve karaciğer lösemisi ve multipl miyelom gibi çok çeşitli kanser türleriyle ilişkilendirilmiştir.

Maruziyet ile kanser gelişimi arasındaki gecikme süresinin 15 yıl olduğu tahmin edilmektedir.

Yapabilecekleriniz

İlk sırada risklerin ortadan kaldırılması ve önlenmesi gelmektedir. İkincil aminleri özel uygulamanız için uygun ikamelerle değiştirin, örneğin birincil veya üçüncül aminler ve alkanolaminler. Kanserojen N-nitrozamin oluşturmayan birkaç ikincil amin bilinmektedir, örneğin disikloheksilamin. Kauçuk endüstrisi gibi ikincil amin uygulamaları için farklı alternatif kimyasal sistemler mevcuttur. N-nitrozamin oluşumu riskini azaltmak için nitrozlaştırıcı maddeleri veya nitrit gibi öncülleri uzak tutun ve ikincil aminlerin konsantrasyonunu düşük tutun. Gerekirse, askorbinik asit, sülfamatlar, p-aminobenzoik asit, alfa-tokoferol, birincil aminler ve birincil alkanolaminler gibi N-nitrozamin oluşum inhibitörleri uygulayın. İkincil aminlerin, nitrozlaştırıcı maddelerin maksimum konsantrasyonunu veya ürünlerdeki pH değerini kontrol edin veya izleyin. Varsa, ulusal kullanım kısıtlamalarına uyun. İkame mümkün değilse, yürürlükteki koruyucu önlemlerinizin etkili olup olmadığını veya başka önlemler alınması gerekip gerekmediğini kontrol etmek için düzenli maruziyet değerlendirmesi uygulayın. Kapalı sistemler veya prosesle ilgili N-nitrozaminlerin egzozu gibi teknik koruyucu önlemler, ikame uygulanabilir değilse alternatiftir. Çalışanları maruziyetin etkileri konusunda sürekli olarak bilinçlendirin. Ayrıca, işçileri tehlikeler, güvenli çalışma uygulamaları ve etkili hijyen önlemleri konusunda eğitin. Çalışanların, gerekirse koruyucu giysi ve eldiven gibi yeterli kişisel koruyucu ekipmana sahip olduğundan emin olun. Kişisel koruyucu ekipman, olası teknik çözümler sunulduktan sonra yalnızca son çare olarak kullanılmalıdır.

Referanslar: AGS, ECHA, FIOH, DGUV, HSE, BAuA, Statista