Avrupa Birliği “nde yaklaşık 80.000 işçi potansiyel olarak kobalt ve kobalt bileşiklerine maruz kalmaktadır. Kobaltın işle ilgili birincil maruziyet yolu kobalt partiküllerinin solunmasıdır. Kobalt maruziyeti akciğer ve kalp hastalıkları riskinde artış ile ilişkilendirilmiştir. Kobalt metali ve çeşitli bileşikleri Sınıflandırma, Etiketleme ve Ambalajlama” a göre Kanserojen Kategori 1B olarak uyumlaştırılmış bir sınıflandırmaya sahiptir, bu da muhtemelen insanlarda kansere neden oldukları anlamına gelir. Ayrıca, kobalt metaline veya kobalt bileşiklerine maruz kaldıktan sonra alerjik cilt reaksiyonu veya alerjik astım oluşabilir. Kobalt ve birçok kobalt bileşiğinin doğmamış çocuğun doğurganlığına da zarar verdiği belirtilmektedir.

Risklerin oluştuğu yerler

Kobalt, mıknatıslar ve katalizörler gibi çeşitli uygulamalarda ve ürünlerde bulunur. İlk başlarda kobalt bileşikleri, güçlü mavi renkleri nedeniyle ısıya dayanıklı pigmentler ve boyalar olarak endüstriyel olarak üretilmiştir. Günümüzde kobalt, sıcaklık kararlılığı nedeniyle esas olarak bir süper alaşım olarak ve şarj edilebilir piller için bir katot malzemesi bileşeni olarak kullanılmaktadır. Sert metal ve elmas kesici aletlerin üretiminde ve kullanımında kobalt bağlayıcı malzeme olarak uygulanmaktadır. Maruziyet, kaynak, kaplama sırasında veya pasivasyon gibi yüzey işlemlerinde toz ve partikül şeklinde meydana gelebilir. Pillerin geri dönüşümü, sert metal ve kobalt içeren aletlerin üretimi ve kobalt bileşiği içeren tozların kullanımı da maruziyetin diğer yollarıdır. Kobalt ve bileşiklerinin kullanımı yaygındır. İlgili çalışma sektörleri pil endüstrisi, metal endüstrisi, kimya endüstrisi, rafineri endüstrisi, pigment üretimi, tekstil deri, ahşap ve kağıt endüstrisidir. Diğerlerinin yanı sıra otomotiv, havacılık ve savunma sektörlerinde de uygulamalar bulunabilir.

Madde hakkında daha fazla bilgi

Kobalt doğal olarak oluşan kokusuz, çelik grisi, parlak ve sert bir ağır metaldir. Kobalt sülfat, kobalt dinitrat, kobalt karbonat veya kobalt diasetat gibi endüstriyel açıdan önemli olan farklı çözünürlüklere sahip farklı kobalt tuzları vardır. Ayrıca kobalt, örneğin kesici aletlerde aşınma direncini, sertliği ve mekanik mukavemeti artırır. Sert metal üretiminde tungsten karbür ile birlikte bağlayıcı olarak kullanılır. Kobalt içeren katalizörler, düşük sülfür içerikli temiz yakıtların üretimi için gereklidir. Korozyon korumasında kobalt, motor boşlukları, frenler ve muhafazadaki elektrikli parçalar gibi sıcak veya ılık ortamlardaki malzemeler için kullanılır.

Oluşabilecek tehlikeler

Kobalt ve kobalt bileşiklerine mesleki maruziyet için en yüksek potansiyel havadaki partiküllerin solunmasıdır. Elden ağza temas yoluyla kobalta dermal veya oral maruziyet riski de vardır. Sert metal üretiminden veya elmas parlatmadan kaynaklanan yüksek konsantrasyonlarda havadaki kobalt partiküllerine maruz kalmak akut solunum problemlerine ve hatta pnömoniye (kobalt akciğer hastalığı veya sert metal akciğer hastalığı) yol açabilir. Kobalt, akciğerler ya da gastrointestinal sistem yoluyla kan dolaşımına karışabilir. Uzun süreli ve sürekli kobalta maruz kalmanın uzun vadeli etkileri arasında cilt ve akciğer hassaslaşması, akciğer fonksiyonlarında bozulma, mesleki astım, pulmoner fibroz, kalp yetmezliği ve akciğer kanseri sayılabilir.

Yapabilecekleriniz

Maruziyeti önlemenin en etkili yolu daha güvenli, kobalt içermeyen alternatiflerle ikame etmektir. Kobalt ve kobalt bileşiklerinin ikamesinin mümkün olmadığı ve kobalt kullanımından kaçınılamadığı durumlarda, maruziyeti azaltacak önlemler alınmalıdır. Kobalt maruziyetini önlemenin en etkili yolu kapalı sistemler geliştirmek ve kullanmaktır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda, maruziyetin teknik olarak mümkün olduğunca en aza indirilmesini sağlamak için etkili yerel egzoz havalandırması, işyerinin iyi havalandırılması gibi teknik önlemler uygulanmalıdır. Uyguladığınız koruyucu önlemlerin etkili olup olmadığını veya daha fazla önlem alınması gerekip gerekmediğini kontrol etmek için düzenli maruziyet ölçümleri uygulayın. Biyolojik izleme, ulusal mevzuatta uygulanabilir olması halinde maruziyet ölçümlerini destekleyebilir.

Çalışanlar maruziyetin etkilerinin farkında olmalı ve solunum sorunları veya cilt alerjilerinin erken belirtilerini bildirmeye teşvik edilmelidir. Bir işyeri hekimine başvurulması tavsiye edilir. İşçiler, maruziyeti önlemek amacıyla kobaltla güvenli bir şekilde çalışmak için gerekli kontrol önlemleri konusunda eğitilmelidir) Ayrıca, tüm işçilere mola vermeden veya başka bir alana girmeden önce ellerini düzgün bir şekilde yıkamaları ve her vardiya sonunda kendilerini yıkamaları ve kıyafetlerini değiştirmeleri talimatı verilmelidir. Çalışanların gerekirse koruyucu giysi ve eldiven gibi yeterli kişisel koruyucu ekipmana sahip olduğundan emin olun. Kişisel koruyucu ekipman, olası teknik önlemler değerlendirildikten sonra yalnızca son çare olarak kullanılmalıdır.

Referanslar: Sınıflandırma, Etiketleme ve Ambalajlama, ECHA (RAC), Kobalt Enstitüsü