Benzen hakkındaki gerçekler

Benzen hakkındaki gerçekler

AB’de yaklaşık 1.000.000 işçi benzen üreten veya kullanan endüstrilerde benzene maruz kalmaktadır. Benzen Kanserojen Kategori 1A olarak sınıflandırılmıştır, bu da insanlarda kanıtlanmış bir kanser nedeni olduğu anlamına gelir.

Benzen ve kanser arasındaki bağlantı büyük ölçüde lösemi ve diğer kan hücresi kanserlerine odaklanmıştır. İnsanların maruz kalmasının ana yolu benzen içeren havayı solumaktır. Benzen benzin gibi bir kaynakla temas sırasında deri yoluyla da emilebilir, ancak sıvı benzen hızla buharlaştığı için bu daha az yaygındır.

Risklerin oluştuğu yerler

Benzen üreten veya kullanan endüstriler arasında petrol ve gazın üretildiği, rafine edildiği, dağıtıldığı, satıldığı ve petrol ürünlerinin kullanıldığı meslekler yer almaktadır. Maruz kalma potansiyeli olan diğer meslekler kok üretimi, kimyasalların üretimi ve kullanımı (bazı yağlayıcılar, boyalar, deterjanlar, ilaçlar ve böcek ilaçları dahil), otomotiv tamiri, ayakkabı üretimi, itfaiyecilik ve yanmalı motorlardan çıkan egzoz dumanına maruz kalmayı içeren çeşitli mesleklerdir.

Ayrıca, ısı transfer sıvısının bozulmasıyla benzen oluştuğu için maruz kalabilecek meslekler arasında çelik işçileri, matbaa işçileri, laboratuvar teknisyenleri ve güneş enerjisi tesislerinde çalışanlar bulunmaktadır.

Madde hakkında daha fazla bilgi

Benzen oda sıcaklığında renksiz veya açık sarı renkli sıvı bir kimyasaldır. Havaya maruz kaldığında hızla buharlaşır. Öncelikle kimya ve ilaç endüstrilerinde bir çözücü olarak, plastikler, yağlayıcılar, kauçuklar, boyalar, deterjanlar, ilaçlar ve pestisitler dahil olmak üzere çok sayıda kimyasalın sentezinde bir başlangıç malzemesi ve bir ara madde olarak kullanılır.

Hem doğal hem de insan yapımı süreçler benzen üretir. Ham petrol ve benzinin (ve dolayısıyla motorlu araç egzozunun) yanı sıra tütün dumanının da doğal bir bileşenidir. Diğer doğal kaynaklar arasında volkanlardan ve orman yangınlarından kaynaklanan gaz emisyonları yer almaktadır.

Oluşabilecek tehlikeler

Kronik benzen maruziyeti esas olarak kemik iliğine, yeni kan hücrelerinin yapıldığı kemiklerin yumuşak, iç kısımlarına zarar verir. Bu durum, kişinin kendini zayıf ve yorgun hissetmesine neden olabilen anemi (düşük kırmızı kan hücresi sayısı), vücudun enfeksiyonlarla ve farklı lösemi türleriyle savaşma yeteneğini azaltabilen düşük beyaz kan hücresi sayısı ile sonuçlanabilir. Bağışıklık sistemi ve üreme sistemi üzerinde de adet döngülerinin bozulması gibi zararlı etkiler tanımlanmıştır.

Kemik iliği üzerindeki kanserojen etkilerine ek olarak, benzen başka akut ve kronik sağlık etkilerine de neden olabilir. Yüksek konsantrasyonlara kısa süreli maruziyet baş dönmesi, mide bulantısı, baş ağrısı, kasılmalar, bilinç kaybı ve kalp rahatsızlıkları gibi semptomlara yol açabilir. Ayrıca orta derecede bir göz ve cilt tahriş edicisi olabilir. Sigara dumanı benzene maruz kalmanın başlıca kaynağı olduğu için sigara içmek riskleri artırır.

Maruz kalma ile benzene bağlı kanser arasındaki gecikme süresinin bir ila 10 yıl arasında değiştiğinin farkına varılması önemlidir.

Yapabilecekleriniz

En iyi çözüm, maruziyeti ortadan kaldırarak veya ikame ederek, örneğin benzeni başka bir çözücü ile değiştirerek veya benzen kaynağını kapatarak kontrol etmektir. Maruziyeti kontrol etmek için farklı süreçler için mevcut olan yeterli teknik risk yönetimi önlemlerini uygulayın (örn. havalandırma) ve kurumsal risk azaltma stratejilerinizi kontrol edin. Ne zaman önlem alınması gerektiğinin bilinmesi için uygun maruziyet ölçümleri yapın. Çalışanları riskler ve önleyici tedbirler hakkında bilgilendirin. Cilt temasını önleyin.

Kişisel koruyucu ekipman tek önleyici tedbir olarak kullanılmamalıdır. Yukarıdaki teknik ve organizasyonel önlemlerin mümkün olduğunca çoğu önceden uygulanmış olmalıdır. Uygun kişisel koruyucu ekipmanın kullanıldığından emin olun. Ayrıca, ekipman seçerken, ekipmanı kullanacak işçilerin anatomisi dikkate alınmalı ve yüz ayarına dayalı solunum koruyucu ekipman söz konusu olduğunda, her kişi üzerinde bir uyum testi yapılması şiddetle tavsiye edilir.

Sınır değerler

AB
05.04.2024 tarihine kadar 3,25 mg/m³
05.04.2026 tarihine kadar 1,65 mg/m³
06.04.2026 tarihinden itibaren 0,66 mg/m³

Avusturya

3,2 mg/m³ (TWA)
12,8 mg/m³ Kısa vadeli
Belçika
3,25 mg/m³ (TWA)
Bulgaristan
AB direktifi
Hırvatistan
AB direktifi
Çek Cumhuriyeti
AB direktifi
Kıbrıs
AB direktifi
Danimarka
1,6 mg/m³ (TWA)
3,2 mg/m³ Kısa vadeli
Estonya
1,5mg/m³ (TWA)
Finlandiya
3,25 mg/m³ (TWA)
Fransa
3,25 mg/m³ (TWA)
Almanya
1,9 mg/m³ (TWA)
15,2 mg/m³ kısa vadeli
Yunanistan
AB direktifi
Macaristan
3,25 mg/m³ kısa süreli
İzlanda
AB direktifi
İrlanda
3,25 mg/m³ (TWA)
İtalya
3,25 mg/m³ (TWA)
Letonya
3,25 mg/m³ (TWA)
Litvanya
AB direktifi
Lüksemburg
AB direktifi
Malta
AB direktifi
Hollanda
0,7 mg/m³ (TWA)
Kuzey Makedonya
3,25 mg/m³ (TWA)
13 mg/m³ kısa vadeli
Norveç
0,66 mg/m3
0,2 ppm (TWA)
Polonya
1,6 mg/m³ (TWA)
Portekiz
AB direktifi
Romanya
3,25 mg/m³ (TWA)
Sırbistan
AB direktifi
Slovakya
AB direktifi
Slovenya
AB direktifi
İspanya
3,25 mg/m³ (TWA)
İsveç
1,5 mg/m³ (TWA)
9 mg/m³ kısa vadeli
Türkiye
3,25 mg/m³ (TWA)

Referanslar: cancer.gov, EFSA, IARC, EC, NIOSH, OSHA, CAREX

May 15, 2025
Bu carcinogen için potansiyel cilt temasını belirlerken ve risk azaltma stratejinizde dermal maruziyeti nasıl değerlendireceğinizi belirlerken daha dikkatli olmanız gerektiğini lütfen unutmayın.
ECHA kaydı
CAS numarası 71-43-2
EC numarası 200-753-7
Sınıflandırma, Etiketleme ve Ambalajlama Ek VI 1A
Kayıt sayısı (2023) 14

Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA) kimyasalların güvenli kullanımı için çalışmaktadır. AB’nin çığır açan kimyasallar mevzuatını uygulayarak insan sağlığına, çevreye ve Avrupa’daki yenilikçilik ve rekabetçiliğe fayda sağlar.

GESTIS Veritabanı

Veri havuzu, iş sağlığı ve güvenliği amacıyla veya kimyasal maddelerin oluşturduğu tehlikeler hakkında bilgi edinmek için kullanılabilir.

Genel bilgiler

Kansere neden olan maddeler hakkında Facts:

  • Avrupa genelinde iş yerinde carcinogen’e maruz kalmanın doğrudan maliyetinin yılda 2,4 milyar Avro olduğu tahmin edilmektedir.
  • Her yıl yaklaşık 120.000 kişi iş yerinde kanserojen maddelere maruz kaldığı için kansere yakalanmaktadır
  • Her yıl 100.000’den fazla insan işten kaynaklanan kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir.

İçindekiler tablosu

Sign up for our newsletter to become part of our community. Or follow us on LinkedIn and join the conversation!