Naar schatting 1,3 miljoen werknemers in de EU worden blootgesteld aan polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAHs).
PAHs worden door het IARC geclassificeerd als kankerverwekkende stof van groep 1, wat betekent dat ze worden gezien als een duidelijke oorzaak van kanker.

Veel PAHs zijn geclassificeerd als categorie 1A of 1B carcinogeen volgens de CLP regelgeving, wat betekent dat de stoffen een duidelijke oorzaak zijn van kanker of kanker kunnen veroorzaken bij mensen. PAHs kan worden ingeslikt, ingeademd of in sommige gevallen door de huid worden opgenomen. Langdurige blootstelling kan long- en huidkanker veroorzaken.

Waar komen risico’s voor?

Werknemers in industrieën of beroepen die steenkool of steenkoolproducten gebruiken of produceren lopen het grootste risico op blootstelling aan PAHs. Deze werknemers zijn onder andere asfaltwerkers, steenkoolgaswerkers, vissers (koolteer op netten), grafietelektrodenwerkers, monteurs (auto- en dieselmotoren), wegwerkers (bestratingswerkers) en werknemers die banden en rubber produceren. Ook brandbestrijding, afvalverbranding, rokerijen, koken, crematoria, schoorsteenvegen, houtconservering en bodemsanering worden in verband gebracht met het onopzettelijk genereren van PAHs.

Meer over de stof

PAHs zijn een klasse van talloze chemische stoffen die van nature voorkomen in steenkool, ruwe olie en benzine. Ze worden ook gevormd door processen op hoge temperatuur die het gevolg zijn van onvolledige verbranding of pyrolyse van organische materialen zoals steenkool, olie, gas, hout, afval en tabak. PAHs, afkomstig van deze bronnen, kan zich binden aan of kleine deeltjes vormen in de lucht. Bij koken op hoge temperatuur ontstaat PAHs in vlees en ander voedsel. Sigarettenrook bevat veel PAHs.

Hoe symptomen je kunnen beïnvloeden

PAHs hebben een lage acute toxiciteit. Acute effecten die worden toegeschreven aan blootstelling aan PAHs worden waarschijnlijk veroorzaakt door andere agentia. Langdurige beroepsmatige blootstelling aan PAHs kan meerdere systemen van het lichaam aantasten. Het kan invloed hebben op het ademhalingssysteem (verminderde longfunctie, pijn op de borst, irritatie van de luchtwegen en longkanker), het maagdarmstelsel (inclusief maagdarmkanker), de huid (brandwonden en wratten op aan de zon blootgestelde plaatsen die zich tot kanker kunnen ontwikkelen) en de ogen (oogirritatie). Het kan ook een oorzaak zijn van andere soorten kanker zoals leukemie, lever- en blaaskanker.

De latentietijd tussen blootstelling en PAHs gerelateerde kanker varieert van 5 tot 20 jaar, afhankelijk van de verschillende soorten kanker.

Wat u kunt doen

• Voer periodiek representatieve blootstellingsmetingen uit zodat bekend is wanneer en waar verdere risicobeperkende maatregelen genomen moeten worden.
• Maak werknemers voortdurend bewust van de effecten van blootstelling en moedig hen aan om vroegtijdige symptomen te melden.
• De beste oplossing is om de blootstelling te beheersen door eliminatie of vervanging. Aangezien PAHs echter afkomstig is van verbrandingsprocessen, is het niet eenvoudig om deze stof te elimineren of te vervangen.
• De rook moet zo dicht mogelijk bij de bron worden beperkt door het werk anders te ontwerpen en de gebruikte technieken en materialen te heroverwegen, bijvoorbeeld een afgezogen lastoorts. Als dat niet werkt, moet de emissie worden beheerst in de directe omgeving van de bron, bijvoorbeeld door gebruik te maken van plaatselijke afzuigventilatiesystemen.
• Persoonlijke beschermingsmiddelen mogen alleen als laatste redmiddel worden gebruikt, nadat alle mogelijke technische oplossingen zijn uitgeput. Indien gebruikt, zorg er dan voor dat de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar zijn. Voor PAHs is het ook mogelijk om de lichaamsbelasting te controleren door biomonitoring uit te voeren, indien van toepassing volgens de nationale wetgeving.

Referenties: CDC, IARC, IA-onderzoeksrapport