Het laatste geschatte aantal blootgestelde werknemers in de EU aan epichloorhydrine (1-chloor-2,3-epoxypropaan) uit 2011 is ongeveer 44.000. Inademing wordt beschouwd als de primaire blootstellingsroute, maar werknemers kunnen ook worden blootgesteld via huidcontact. Epichloorhydrine is geclassificeerd als kankerverwekkend van categorie 1B (volgens de CLP-verordening), wat betekent dat het verondersteld wordt kankerverwekkend te zijn voor mensen, gebaseerd op bewijs in dierproeven. Blootstelling aan epichloorhydrine wordt in verband gebracht met het optreden van longkanker en tumoren van het centrale zenuwstelsel.

Waar komen risico’s voor?

Beroepsmatige blootstelling aan epichloorhydrine kan optreden tijdens de productie van chloor en bij de productie van epoxyharsen die worden gebruikt in coatings, kleefmiddelen en kunststoffen. Epoxyharsen hebben diverse toepassingen in industriële sectoren zoals verf, kleefstoffen, auto’s, lucht- en ruimtevaart, bouw, apparatuur voor hernieuwbare energie en elektronica (gebruikt voor printplaten en om elektronische componenten in te kapselen om ze te beschermen tegen beschadiging).

Epichloorhydrine wordt verder gebruikt in speciale harsen en polymeren voor waterbehandeling, harsen met een hoge natsterkte voor de papierindustrie, of via ionenuitwisseling om lucht en water te zuiveren. Daarnaast wordt het gebruikt als oplosmiddel voor cellulose-esters en ethers, bij de verwerking van wol en katoen en in rubberprocessen.

Verder lopen werknemers in fabrieken voor chemische synthese van polyolen voor de productie van hard polyurethaanschuim en oppervlakteactieve stoffen voor wasproducten een risico op blootstelling.

Meer over de stof

Epichloorhydrine is een kleurloze brandbare vloeistof met een scherpe, knoflookachtige geur, matig oplosbaar in water, maar mengbaar met de meeste polaire organische oplosmiddelen.

Bij verbranding vormt het giftige en corrosieve dampen van waterstofchloride en chloor. Epichloorhydrine reageert heftig met aluminium, zink, alcoholen, fenolen, aminen en organische zuren; dit genereert brand- en explosiegevaar.

Gevaren die kunnen optreden

Het inademen van epichloorhydrinedamp wordt beschouwd als de primaire blootstellingsroute, maar een aanzienlijke opname via de huid is ook mogelijk.

Kortdurende blootstelling aan epichloorhydrine kan irritatie van de ogen, luchtwegen en huid veroorzaken. Inademing van de damp kan astma-achtige reacties veroorzaken. Bovendien kan contact met epichloorhydrine de huid en ogen irriteren en verbranden.

Bij hoge blootstellingsniveaus kunnen misselijkheid, braken, hoesten, kortademigheid, longontsteking, longoedeem, effecten op het centrale zenuwstelsel en nier- en leverschade worden waargenomen.

Herhaald of langdurig contact met epichloorhydrine kan huidsensibilisatie veroorzaken. Daarnaast kan chronische blootstelling aan epichloorhydrine effecten hebben op de nieren, lever en longen, evenals een verhoogd risico op lymfatische en hemopoëtische kanker.

Wat u kunt doen

De meest effectieve manier om blootstelling te voorkomen is door epichloorhydrine te substitueren, bijvoorbeeld door alternatieve methoden voor de productie van epoxyharsen; substituten voor epoxyharsen in de verschillende toepassingen zoals coatings, bouw, kleefstoffen, laminaten en composieten; alternatieve processen voor de synthese van glycerine; en substituten voor epichloorhydrine-elastomeren.

Wanneer Substitutie van epichloorhydrine niet mogelijk is en gebruik van epichloorhydrine niet kan worden vermeden, moeten maatregelen worden genomen om de blootstelling te verminderen.

De meest effectieve manier om blootstelling aan epichloordrine te vermijden is het ontwikkelen en gebruiken van gesloten systemen. Waar dit niet mogelijk is, moeten technische maatregelen zoals effectieve plaatselijke afzuiging, aangevuld met een goede ventilatie van de werkplek en controle van de effectiviteit daarvan, worden toegepast om ervoor te zorgen dat de blootstelling zoveel als technisch mogelijk is wordt beperkt.

Voer regelmatig blootstellingsbeoordelingen uit om te controleren of uw beschermende maatregelen effectief zijn of dat er verdere acties moeten worden ondernomen. Werknemers moeten zich bewust zijn van de effecten van blootstelling en moeten regelmatig worden getraind in de controlemaatregelen die nodig zijn voor het veilig werken met epichloorhydrine om blootstelling te voorkomen. Het inschakelen van een bedrijfsarts wordt aanbevolen. Moedig werknemers aan om vroegtijdige symptomen te melden.

Daarnaast moeten alle werknemers worden geïnstrueerd om hun handen goed te wassen voordat ze een pauze nemen of een andere ruimte betreden, en om zichzelf te wassen en om te kleden aan het einde van elke dienst.

Zorg ervoor dat werknemers over de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen beschikken, zoals beschermende kleding en handschoenen, indien nodig. Persoonlijke beschermingsmiddelen mogen niet als enige preventieve maatregel worden gebruikt. Zoveel mogelijk van de hierboven genoemde technische en organisatorische maatregelen moeten van tevoren zijn uitgevoerd. Bovendien moet bij de keuze van de uitrusting rekening worden gehouden met de anatomie van de werknemers die de uitrusting zullen gebruiken, en in het geval van ademhalingsbeschermingsmiddelen die gebaseerd zijn op een aanpassing van het gezicht, wordt ten zeerste aanbevolen om bij elke persoon een pasvormtest uit te voeren.

Persoonlijke beschermingsmiddelen mogen alleen als laatste redmiddel worden gebruikt en alleen tijdelijk worden overwogen, nadat de mogelijke technische oplossingen zijn uitgeput. Werknemers moeten de nodige opleiding en informatie krijgen voor het correcte gebruik en onderhoud van persoonlijke beschermingsmiddelen.

Referenties: ECHA, CLP, IARC, ICSC’s, IOM