Yanmadan kaynaklanan proses kaynaklı kanserojen emisyonu

Tehlikeli maddelerin çoğu etiketlenir ve tanımlanır, ancak bir iş süreci sırasında yan ürün olarak ortaya çıkan kanserojenler de vardır, bunlara süreç kaynaklı kanserojenler (PGC’ler) denir. PGC’ler genellikle etiketlenmediğinden ve Güvenlik Bilgi Formlarında belirtilmediğinden, Avrupa’da milyonlarca işçi her gün PGC’lere maruz kaldığından, bu PGC’lere İSG uygulamalarında özel dikkat gösterilmesi gerekmektedir.

PGC’leri yayan süreçlerden biri yanmadır. Yanma, bir yakıt ve oksitleyici arasındaki ısı salınımının eşlik ettiği reaksiyondur. Yanma sırasında yakıt ve oksitleyiciden yeni kimyasal maddeler oluşur ve bu da egzoz dumanı yaratır. Mesleki ortamlarda, kanserojen (ve diğer tehlikeli) maddeler yanma sonucu açığa çıkar ve çalışanlar için tehlike oluşturur. Yanma sonucu kanserojen maddelere maruz kalınan iş durumlarına örnek olarak kaynakçılık (kaynak dumanı) veya dizel egzoz dumanınınsolunması verilebilir .

Hangi aktiviteler emisyona yol açar?

Dumanlar, bir metal veya başka bir malzeme ısıtıldığında ve buharları çok ince parçacıklar halinde yoğunlaşarak havaya karıştığında oluşur. Bu dumanlar kaynak, eritme, ısıtma, yakma, lehimleme ve malzemenin kürlenmesi sırasında açığa çıkabilir. Çalışan bir motor, kanserojen maddeler içeren karbon bileşikleri ve diğer birçok kimyasal bileşik yayar, ancak havalandırmanın olmadığı veya çok az olduğu alanlarda motor kapalıyken de maruziyet gerçekleşebilir.

Risklerin oluştuğu yerler

Yanma süreçleri metal işleme, inşaat, tersaneler ve ulaşım endüstrileri gibi çok çeşitli sektörlerde gerçekleşmektedir. Otobüs garajları ve kamyon terminallerindeki tamirciler, kamyon şoförleri, itfaiyeciler, inşaat işçileri, forklift operatörleri, kompresörler, jeneratörler gibi sabit güç kaynaklarıyla çalışan kişiler, gemi veya uçakları yükleyen ve boşaltan işçiler, petrol ve gaz işçileri ve gişe çalışanları gibi mesleklerde motor egzozuna maruz kalınmaktadır.

Kaç çalışan maruz kalıyor?

Avrupa’da 3.6 milyon işçinin dizel motor egzozuna maruz kaldığı tahmin edilmektedir. Ayrıca, AB’de milyonlarca işçi kurşun, berilyum , kadmiyum ve nikel gibi kanserojen metaller içeren dumanlara maruz kalmaktadır . Krom VI’ ya maruz kalma paslanmaz çelik, demir dışı alaşımlar, kromat kaplamalar ve bazı kaynak sarf malzemelerinin kaynağında gerçekleşir. AB’de krom VI’ya maruz kalan işçi sayısının 900.000 olduğu tahmin edilmektedir. Kadmiyum kaplama ve plastik kaplamalar gibi (metal) kaplamaların ve kalıntıların kaynağı da zehirli buharların açığa çıkmasına neden olabilir.

Maruziyeti etkileyen faktörler

Çalışanların yanma dumanına maruz kalmasını etkileyen faktörler; işlemin türü, yakılan malzemenin bileşimi, işyeri ortamı (açık alan veya kapalı alan), havalandırma kontrollerinin türü (mekanik veya yerel) ve çalışma uygulamalarıdır.

Sağlık etkileri

Yakılan malzemenin kaynağı duman türünü ve dolayısıyla sağlık etkisini belirler. Kanser riskini artıran maddeler kromdur (akciğer); nikel (akciğer, burun), kadmiyum (akciğer, böbrek, prostat), kurşun (akciğer, mide ve idrar kesesi), berilyum (akciğer) için daha yüksek kanser riskinden şüphelenilmektedir. Belirli kanserojen metaller ve malzemeler için sağlık etkileri hakkında ayrıntılı bilgi için lütfen web sitesindeki her bir madde için bilgi formlarına gidin: Dizel emisyonu ve Kaynak dumanları.

Ne yapmalıyım?

• Yanma dumanları genellikle insan sağlığı için tehlikeli olarak kabul edilmez, bu nedenle bu maddelere ve maruziyetin azaltılmasına yönelik önlemlere ekstra dikkat gösterilmelidir. Diğer kimyasal maddelerde olduğu gibi, çalışanların yanma dumanına (örn. dizel emisyonu veya kaynak dumanı) maruziyeti konusunda bir risk değerlendirmesi yapılmalıdır. Örneğin şu soruları sorun: dumanlar kapalı çalışma alanlarına salınıyor mu? Maruziyeti azaltmak için önlemler alınıyor mu? Çalışanlar gözlerinin veya akciğerlerinin tahriş olduğunu bildiriyor mu?
• En iyi çözüm, işi yeniden tasarlayarak ve kullanılan teknikleri ve malzemeleri, örneğin çıkarılmış bir kaynak torcunu yeniden gözden geçirerek dumanı kaynağa mümkün olduğunca yakın bir yerde en aza indirmektir. Bu işe yaramazsa, emisyon kaynağın yakın çevresinde, örneğin yerel egzoz havalandırma sistemleri kullanılarak kontrol edilmelidir. https://www.dustfreeworking.tno.nl/ adresinde çeşitli iyi duman emme araçları mevcuttur.
• Kullanıcıyı zararlı tozları, dumanları, buharları veya gazları solumaktan korumak için tasarlanmış solunum koruyucu ekipmanlar yalnızca son çare olarak kullanılmalıdır.